Edmund Spenser (1552/1553 – 13 januari 1599) wordt beschouwd als een van de grootste dichters van de Engelse taal. Zijn bekendste werk, The Faerie Queene, is een episch gedicht dat zowel de Tudor-dynastie als Elizabeth I viert. Spenser had een onmiskenbare invloed op de ontwikkeling van het moderne Engels en de poëzie van zijn tijd.
Inhoudsopgave
Spensers Vroege Leven en Onderwijs
Edmund Spenser werd geboren in East Smithfield, Londen, rond 1552 of 1553. Hoewel details over zijn afkomst vaag zijn, wordt aangenomen dat zijn vader, John Spenser, een kleermaker van bescheiden komaf was. Spenser ontving zijn vroege opleiding aan de Merchant Taylors’ School in Londen. Zijn academische potentieel bracht hem naar Pembroke College, Cambridge, waar hij als een sizar (een beursstudent die huishoudelijke taken uitvoerde in ruil voor onderwijs) studeerde.
In Cambridge ontmoette Spenser Gabriel Harvey, een invloedrijke vriend en mentor, met wie hij zijn ideeën over poëzie besprak. Deze vriendschap zou later zijn werk en carrière beïnvloeden, ondanks hun uiteenlopende meningen over de rol van dichtkunst. In 1579 publiceerde Spenser zijn eerste belangrijke werk, The Shepheardes Calender, een pastorale dichtbundel die zijn talent als dichter vestigde. Rond deze tijd trouwde hij met zijn eerste vrouw, Machabyas Childe, met wie hij twee kinderen kreeg.
Carrière en Leven in Ierland
In 1580 trad Spenser in dienst van Arthur Grey, 14e Baron Grey de Wilton, die was aangesteld als Lord Deputy van Ierland. Als secretaris van Grey woonde hij gewelddadige episodes bij, zoals het Bloedbad van Smerwick, wat zijn kijk op de Ierse politiek diepgaand beïnvloedde. Toen Grey werd teruggeroepen naar Engeland, bleef Spenser in Ierland en verwierf hij landerijen in de Munster Plantage, die waren onteigend van de lokale Ierse adel na de Tweede Desmond-opstand.
Spenser vestigde zich op Kilcolman Castle in County Cork, een landgoed dat bekend werd als zijn creatieve toevluchtsoord. Hier ontmoette hij Sir Walter Raleigh, die hem aanmoedigde om The Faerie Queene te voltooien en dit epische werk in Londen te publiceren.
In 1590 werden de eerste drie boeken van The Faerie Queene uitgebracht. Het succes ervan leverde Spenser een jaargeld van £50 van koningin Elizabeth I op, een opmerkelijke erkenning in die tijd. Hoewel Spenser hoopte een permanente positie aan het hof te verwerven, keerde hij uiteindelijk terug naar Ierland, waar hij zijn literaire werk voortzette.
Het Werk en de Invloed van Spenser
Spenser ontwikkelde een eigen stijl en gebruikte vaak archaïsche taal die herinnerde aan Geoffrey Chaucers The Canterbury Tales. Zijn meesterwerk, The Faerie Queene, blijft een van de langste en meest complexe gedichten in de Engelse literatuur. Het werk combineert allegorie, ridderlijke idealen en politieke commentaren, en richt zich op deugden zoals rechtvaardigheid en hoffelijkheid.
Zijn overige werken, waaronder Amoretti, een reeks sonnetten over zijn hofmakerij van Elizabeth Boyle, en Epithalamion, een huwelijksgedicht, tonen zijn veelzijdigheid en vermogen om persoonlijke emoties te verweven met universele thema’s.
De Literaire Innovaties van Edmund Spenser
Edmund Spenser wordt vaak geprezen om zijn vernieuwende benadering van poëzie. Zijn werk combineert klassieke invloeden met zijn eigen unieke stijl, wat leidde tot de creatie van nieuwe vormen en structuren die de Engelse literatuur diepgaand hebben beïnvloed. Twee van zijn belangrijkste bijdragen zijn de Spenseriaanse strofe en het Spenseriaanse sonnet.
De Spenseriaanse Strofe
De Spenseriaanse strofe, die hij introduceerde in The Faerie Queene, bestaat uit negen regels: acht regels in jambische pentameter, gevolgd door een Alexandrijn (een regel met zes jambische voeten). De rijmstructuur (ababbcbcc) zorgt voor een melodieuze en verfijnde klank die geschikt is voor epische verhalen.
Door deze strofe toe te passen in een werk van aanzienlijke lengte zoals The Faerie Queene, toonde Spenser niet alleen zijn technische bekwaamheid, maar gaf hij ook vorm aan een nieuwe esthetiek in de Engelse poëzie. Deze structuur werd later overgenomen door dichters zoals Lord Byron, die hem bewonderden om zijn literaire vakmanschap.
Het Spenseriaanse Sonnet
Naast zijn strofe creëerde Spenser een unieke variant van het sonnet. Het Spenseriaanse sonnet koppelt elke quatrijn aan de volgende door een doorlopend rijmschema: ababbcbccdcdee. Dit maakt het mogelijk om thema’s en emoties naadloos door het gedicht heen te verweven.
In zijn bundel Amoretti gebruikte Spenser deze vorm om zijn liefde voor Elizabeth Boyle te uiten. In deze sonnetten benadrukte hij niet alleen haar fysieke schoonheid, maar ook haar innerlijke deugden, een kenmerkend thema in de renaissancepoëzie.
The Faerie Queene: Een Meesterwerk van Allegorie
The Faerie Queene, gepubliceerd in delen in 1590 en 1596, is zonder twijfel Spensers magnum opus. Het werk werd oorspronkelijk gepland als een episch gedicht van twaalf boeken, maar slechts zes boeken en twee extra canto’s werden voltooid. Elk boek richt zich op een bepaalde deugd, zoals heiligheid, gematigdheid en rechtvaardigheid, en volgt een ridder die deze deugd belichaamt.
Het gedicht is een gelaagd allegorisch werk dat op verschillende niveaus kan worden gelezen. Op politiek niveau viert het de regering van Elizabeth I en de Tudor-dynastie, terwijl het op een meer filosofisch niveau een gids biedt voor ethisch gedrag en spirituele ontwikkeling.
Spenser gebruikte de structuur van een queeste om zijn thema’s te verkennen. Ridderlijke helden strijden tegen morele en fysieke uitdagingen, die symbolisch de strijd tussen goed en kwaad vertegenwoordigen. Zijn stijl en diepgaande symboliek maken The Faerie Queene tot een werk dat niet alleen zijn tijdgenoten inspireerde, maar ook latere schrijvers zoals John Milton en William Wordsworth.
Spensers Kortere Gedichten
Naast zijn epische werk schreef Spenser ook talrijke korte gedichten. Deze werken tonen een andere kant van zijn talent, gericht op persoonlijke reflecties en actuele thema’s.
In Complaints (1591), een bundel melancholieke gedichten, uitte Spenser zijn ongenoegen over de sociale en politieke toestand van zijn tijd. De bundel bevat onder andere The Ruines of Time en Mother Hubberd’s Tale, waarin hij satire en kritiek verweeft met literaire elegantie.
Met Epithalamion (1595), een gedicht ter viering van zijn huwelijk met Elizabeth Boyle, bereikte hij een hoogtepunt in het uitdrukken van persoonlijke vreugde en spiritualiteit. Het gedicht is een combinatie van lofzang en gebed, waarin aardse en hemelse elementen worden verweven.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: English School , Public domain, via Wikimedia Commons
- Hadfield, Andrew (2012). Edmund Spenser: A Life. Oxford University Press.
ISBN: 978-0-19-959102-7 - Hadfield, Andrew, ed. (2001). The Cambridge Companion to Spenser. Cambridge University Press. ISBN: 978-0-521-64199-9
- Henderson, A. C., ed. (1990). The Spenser Encyclopedia. University of Toronto Press.
ISBN: 978-0-8020-2676-3 - Elliott, John, ed. (1968). The Prince of Poets. New York University Press. ISBN: 978-0-8147-3555-2
- Spiller, Michael R. G. (2003). The Development of the Sonnet: An Introduction. Routledge. ISBN: 978-0-203-40150-7
- Alpers, Paul (1990). What is Pastoral?. University of Chicago Press. ISBN: 978-0-226-01503-0
- Zurcher, Andrew and Burlinson, Christopher (2009). Selected Letters and Other Papers by Edmund Spenser. Oxford University Press. ISBN: 978-0-19-920976-2
- Dasenbrock, Reed Way (1985). Icarian Flight: The Petrarchan Context of Spenser’s Amoretti. PMLA Press. ISBN: 978-1-55558-023-0
- Werken van Edmund Spenser op Project Gutenberg
