Op 14 december 1939 werd de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR) uit de Volkenbond gezet. Deze historische gebeurtenis markeert een belangrijk moment in de internationale betrekkingen en de geschiedenis van de Volkenbond. In dit artikel bespreken we de achtergronden, de resoluties, en de gevolgen van deze uitsluiting. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en geeft een duidelijk beeld van de situatie.
Inhoudsopgave
Achtergrond van de Uitsluiting
De Invasie van Finland
De directe aanleiding voor de uitsluiting van de USSR uit de Volkenbond was de invasie van Finland door Sovjet-troepen. Deze invasie begon op 30 november 1939, toen de Sovjet-Unie een grootschalige aanval op Finland lanceerde, wat leidde tot de Winteroorlog. De Sovjet-Unie claimde dat de invasie nodig was voor de veiligheid van Leningrad, dat dicht bij de Finse grens lag. Echter, de internationale gemeenschap zag dit als een onrechtmatige agressie tegen een soevereine staat.
Reactie van de Volkenbond
De Volkenbond, die was opgericht om internationale vrede en veiligheid te handhaven, werd geconfronteerd met een uitdaging toen een van zijn eigen leden, de USSR, betrokken was bij agressieve militaire acties. De Finse regering deed een beroep op de Volkenbond om hulp en interventie. De Volkenbond reageerde door de situatie te onderzoeken en de nodige stappen te ondernemen om te reageren op de agressie van de USSR.
Resoluties van de Volkenbond
Resolutie van de Vergadering
Op 14 december 1939 nam de Vergadering van de Volkenbond een resolutie aan waarin de acties van de USSR werden veroordeeld. De resolutie benadrukte dat de Sovjet-Unie, door haar agressieve acties tegen Finland, de principes en verplichtingen van de Volkenbond had geschonden. De resolutie was gebaseerd op artikel 16, paragraaf 4 van het Verbond van de Volkenbond, dat voorzag in maatregelen tegen leden die zich schuldig maakten aan agressie.
Resolutie van de Raad
Op dezelfde dag nam de Raad van de Volkenbond een aanvullende resolutie aan. Deze resolutie ondersteunde de eerdere verklaring van de Vergadering en stelde dat de USSR, door haar daden, zichzelf buiten de Volkenbond had geplaatst. De resolutie verklaarde officieel dat de USSR geen lid meer was van de Volkenbond.
Bronnen:
- League of Nations, Official Journal 1939, p. 506 (Council Resolution); p. 540 (Assembly Resolution)
Gevolgen van de Uitsluiting
Diplomatieke Repercussies
De uitsluiting van de USSR uit de Volkenbond had aanzienlijke diplomatieke gevolgen. Het versterkte de positie van Finland en andere kleinere staten die zich bedreigd voelden door grotere mogendheden. Daarnaast was het een signaal aan andere landen dat agressie niet ongestraft zou blijven, zelfs niet als deze werd gepleegd door een grootmacht zoals de USSR.
Invloed op de Volkenbond
De actie tegen de USSR was een van de laatste grote handelingen van de Volkenbond voor haar ontbinding in 1946. Hoewel de Volkenbond er niet in slaagde alle conflicten te voorkomen of te beëindigen, was de uitsluiting van de USSR een van de weinige keren dat de organisatie optrad tegen een grootmacht. Dit versterkte tijdelijk de geloofwaardigheid van de Volkenbond als handhaver van internationale wet en orde.
Reactie van de USSR
De USSR reageerde op haar uitsluiting door de legitimiteit van de Volkenbond in twijfel te trekken en haar eigen diplomatieke inspanningen te intensiveren om bondgenoten te vinden. De Sovjet-Unie versterkte haar relaties met landen die eveneens sceptisch stonden tegenover de Volkenbond, wat bijdroeg aan de verdere polarisatie van de internationale gemeenschap in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog.
Bronnen:
- League of Nations, Official Journal 1939, p. 506-540.
De Lange Termijn Gevolgen
Invloed op de Koude Oorlog
De uitsluiting van de USSR uit de Volkenbond kan worden gezien als een van de vroege tekenen van de spanningen die zouden uitmonden in de Koude Oorlog. De wantrouwende houding van de USSR tegenover internationale organisaties en westerse mogendheden werd verder versterkt, wat bijdroeg aan de ideologische en politieke verdeeldheid die de wereld gedurende de tweede helft van de 20e eeuw zou kenmerken.
Reflecties op de Volkenbond
Historici en internationale betrekkingsspecialisten beschouwen de uitsluiting van de USSR vaak als een belangrijk leermoment voor toekomstige internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties. Het toont de uitdagingen en beperkingen aan van dergelijke organisaties bij het handhaven van internationale vrede en veiligheid, vooral wanneer grootmachten betrokken zijn. De les van de Volkenbond is dat effectiviteit en geloofwaardigheid van internationale organisaties afhangen van de bereidheid van hun leden om collectief op te treden tegen agressie, ongeacht de macht van de agressor.
Bronnen en meer informatie
- League of Nations, Official Journal 1939, p. 506-540.
- Afbeelding: Martin Grandjean This W3C-unspecified vector image was created with Inkscape ., CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Common